Snelle Friese schetsen

Elke vijf jaar hebben we een uitwisseling met de Friese tekenclub. Deze keer waren wij naar Friesland uitgenodigd. We hebben op zondagmiddag een leuke en leerzame workshop gedaan, met een paar goede tips die ik hieronder zal verklappen. Maar eerst hadden we nog een cultureel programma.

Leeuwarden

De culturele hoofdstad 2018. In de stad was van alles te zien. Altijd al en nu extra met interessante paviljoens. De praamtocht over de Leeuwarder grachten was geweldig. Het was ook heerlijk ’s zomers weer, op 13 oktober. En natuurlijk het gezelschap van 4 creatieve Friezinnen zie we al zes jaar of langer niet hadden gezien.

Oude Bildtzijl

We hadden een diner bij Het Graauwe Paard – of zoals iedereen uit de buurt daar zei: “oh, bij Auke!” en een overnachting in De Witte Klok. De vlindertuin daar achter is prachtig en inspireert al meteen. En we zagen in één van de bomen ransuilen zitten!

Wad

Zondagochtend werden we langs de dijken en zelfs buitendijks rondgeleid door de voormalig dijkgraaf. De man die alles weet van dijken op deltahoogte brengen. Wat een weids landschap! Wat een heerlijk weer! Ook het terpdorpje Hegebeintum hebben we bekeken. Een enorme terp met een prachtig kerkje uit de 12 eeuw.

Hendrik Elings

Vol van inspiratie kwamen we bij Hendrik Elings aan. Elf jaar geleden hadden we ook al een workshop bij hem gehad. Nu had hij ook weer een paar snelle opdrachten voor ons bedacht.

De eerste was een portret in houtskool, lekker snel. Dan kon hij meteen zien hoe wij dat aanpakten. Nou we zaten veel te veel te tekenen in plaats van schetsen. Bovendien streepje voor streepje, veel te staccato, terwijl we ook het houtskool op het papier konden houden en dan zoekend schetsen. En we waren veel te voorzichtig met het zwart, want het licht-donker contrast is toch wel één van de belangrijkste. Nou dat treft, onze volgende bijeenkomst gaan we hier aan wijden.

Hendrik Elings geeft aanwijzingen

De tweede opdracht was een papier waar al wat met Gesso was voorbewerkt en daar mochten we datzelfde portret maken, maar dan met bruine verf en houtskool. Als je al een keer dat portret hebt gemaakt, gaat dat eigenlijk best snel.

De tips waren nu: hou plekken open, niet alles dichtsmeren. Nadenken over de plaats op het papier: hoog of laag, groot of klein. Hij pakte een doek en veegde wat weg, om er daarna weer overheen te schetsen. Dat geeft een mooie gelaagdheid. Niet bang zijn. En laat foutjes, zoals druipers, maar gebeuren, vaak passen die toch wel in het eindresultaat.

De derde opdracht was een landschap, iedereen een andere. De foto was zwart-wit, maar wij mochten het invullen met datzelfde bruin en houtskool.

Een fijne tip die mij goed van pas kwam: je kunt de achterkant van je penseel gebruiken om natte verf weg te schrapen. Dan zie je de ondergrond weer. We hebben ook hier weer met een doek stuken half weg zitten vegen, vooral bij de horizon, want daar is het altijd wat vager. Als je het even niet weet: vraag jezelf af: waar kan het donkerder en waar kan het lichter? En waar kan het vager en waar moet het scherper? Licht/donker en vaag/scherp. Dat heeft Hendrik ons er goed in geprent.

lucht met lekker veel contrast

De vierde en laatste opdracht was een paneel dat blauw was geschilderd. Daarop gingen we een landschap schilderen, met een prachtige wolkenlucht.

De kunst was om het blauw van de achtergrond overal een beetje door te laten komen. Dan krijg je eenheid in je schilderij. Een andere tip was om een brede droge kwast te pakken en daarmee over je al wat gedroogde verf te gaan. Lichtjes heen en weer. Dan worden de lijnen zachter. Het ziet er dan heel natuurlijk uit. En uiteraard delen weer met de doek half weghalen en er dan weer overheen schilderen.

De tijd was eigenlijk te kort, maar het was wel erg leuk en leerzaam. Goed onthouden: licht/donker en vaag/scherp, als je die contrasten goed hebt, klopt je schilderij.